Trombose en zwangerschap

De zwangerschap is een periode waarin de aderen sterk belast worden

Trombose en zwangerschap

Verhoogd risico op trombose

Het relatief risico op een diepe veneuze trombose in het been en/of bekken tijdens de zwangerschap en de periode daarna is 5 tot 6 keer groter dan bij niet-zwangere vrouwen. De gegevens over de frequentie van trombose zijn verspreid over een breed bereik, omdat artsen de objectieve diagnostische procedures zoals een flebografie of de radiofibrinogeentest gewoonlijk alleen zeer terughoudend gebruiken tijdens de zwangerschap en liever helemaal niet. Bovendien zijn de klinische tekenen van trombose niet volledig betrouwbaar en is het vaak moeilijk om een onderscheid te maken tussen oppervlakkige tromboflebitis en diepe trombose.

De piekincidentie van trombose tijdens de zwangerschap valt in het tweede kwartaal van de zwangerschap. Trombose komt vaker voor in het linkerbeen dan in het rechterbeen. Dat komt waarschijnlijk omdat de rechter heupslagader de linker heupslagader afklemt als hij deze kruist.

Pathogenese van trombose tijdens de zwangerschap

De drie pathogenetische factoren in de virchowtrias bepalen ook of er trombose ontstaat tijdens de zwangerschap

  • veranderingen in de stroomsnelheid van het bloed
  • veranderingen in de samenstelling van het bloed
  • beschadiging van de bloedvaten

Trombose tijdens de zwangerschap kan het resultaat zijn van veranderingen in de normale stroomsnelheid van het bloed in de onderste ledematen veroorzaakt door belemmering van veneuze terugstroom door de groeiende uterus.

Het risico op trombose wordt vergroot door gelijktijdige veranderingen in de bloedstolling, omdat er vaak een uitgesproken grotere synthese van plasmastollingsfactoren en bloedplaatjes wordt gezien.

Met name de fibrinogeenspiegel kan sterk stijgen, tot tweemaal het normale niveau (400 tot 650 mg/dl) in de laatste fase van de zwangerschap. Bovendien nemen de factoren in het fibrinolysesysteem ook af.

De trombosen die worden gezien in de diepe vaten van het been en bekken na een keizersnede maken ongeveer drie tot acht procent uit als er geen antistollingstherapie wordt gegeven. Ze komen dus vier tot acht keer vaker voor dan na een vaginale bevalling. De sterfte (mortaliteit) door embolieën bedraagt twee tot drie procent, dus 10 keer groter dan na spontane bevallingen.

Chirurgisch trauma aan vaten en weefsels met de verhoogde aanwezigheid van tromboplastisch materiaal in de bloedsomloop is mogelijk de oorzaak. Patiënten die een infectie van de peri-uteriene segmenten van de bloedvaten ontwikkelen, lopen een hoog risico.

Hoe kan tromboflebitis worden behandeld?

Tromboflebitis is een oppervlakkige ontsteking die vooral vaak voorkomt bij de lange of korte venae saphenae. De stolsels zijn meestal klein en scheiding komt niet vaak voor in diepe vaten, door de loop van de aders en de anatomie van de kleppen.

De behandeling bestaat uit lokale fysieke maatregelen, namelijk steunkousen, alcoholkompressen en mobilisatie van de patiënten.

De druktherapie bevordert de werkzaamheid van de spierpomp in de benen en daarmee de veneuze terugstroom. Zo wordt progressie van de trombose voorkomen.

Profylaxe

Epidemiologisch bewezen risico's in verband met het ontstaan van trombose tijdens de zwangerschap en de periode daarna zijn:

  • hogere leeftijd
  • eerdere trombo-embolische voorvallen
  • obesitas
  • roken
  • spataderen en
  • een eerdere keizersnede

Zwangere vrouwen met een verhoogd risico op trombo-embolische complicaties moeten zo snel mogelijk worden geregistreerd.

Naast fysieke profylaxe (compressiekousen) en fysiotherapie kan profylaxe met geneesmiddelen noodzakelijk zijn, afhankelijk van hoe ernstig het risico is.

Laagmoleculaire heparine (bijv. Fragmin P of Fraxiparine) wordt doorgaans gebruikt omdat het veilig is en eenvoudig toe te dienen. Deze geneesmiddelen worden eenmaal per dag toegediend met behulp van een voorgevulde injectiespuit.

Hypercoagulabiliteit tijdens de zwangerschap

Er zijn een aantal aangeboren en verworven aandoeningen die leiden tot een grotere incidentie van trombo-embolische complicaties in het normale leven, en dus nog meer tijdens de zwangerschap.

Naast behandeling van de onderliggende ziekte is met name een zorgvuldig fysieke en farmacologische trombosepreventie noodzakelijk tijdens de zwangerschap.

Compressiekousen van medi

Klik hier voor meer informatie over compressiekousen van medi.