Functie van de aderen
Het arteriële systeem vervoert zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar de verder gelegen delen van het lichaam, waarna het veneuze systeem het bloed terugbrengt naar het hart. De aderen in de benen moeten daarbij het bloed tegen de zwaartekracht in omhoog pompen. Dat gebeurt door de beenspieren die de aderen samenknijpen elke keer dat ze zich samentrekken (spierpomp in de kuit). De kleppen in de aderen functioneren als terugslagkleppen en voorkomen dat het bloed terugstroomt naar beneden en zich daar verzamelt.
Hoe ontstaat veneuze insufficiëntie?
Als de kleppen in de aderen niet goed meer sluiten, kan het bloed terugstromen naar beneden en zich daar verzamelen in de onderste delen van de benen. De wand van de ader is niet bestand tegen de hogere druk en zet uit. Het gevolg is dat de kleppen nog minder goed gaan sluiten dan voorheen. Uiteindelijk worden de uitgezette vaatjes zichtbaar als dunne bezemrijsvarices en de grotere aderen als kronkelende blauwachtige spataderen, die vaak goed zichtbaar zijn onder de huid. Het bloed dat zich heeft verzameld in de aderen lekt ook naar buiten in het omgevende weefsel. Gezwollen benen en dikke enkels zijn daarom ook een teken van veneuze insufficiëntie. Als de ziekte nog verder voortschrijdt, spreken artsen van chronische veneuze insufficiëntie.
Oorzaken van veneuze insufficiëntie
Het risico op de ontwikkeling van veneuze insufficiëntie neemt toe met het ouder worden. Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen. De redenen hiervoor zijn de verschillende structuur van het bindweefsel bij vrouwen en het hormoon oestrogeen. Dat is ook waarom veneuze insufficiëntie vaker optreedt tijdens de zwangerschap, als de oestrogeenconcentratie hoger is. Bij veneuze insufficiëntie is er ook vaak sprake van erfelijke aanleg. In dit geval zullen verscheidene leden van de familie de ziekte hebben. Obesitas en activiteiten waarbij iemand lang moet zitten of staan kunnen ook bevorderend werken voor het ontstaan van veneuze insufficiëntie.
Wat gebeurt er als veneuze insufficiëntie niet wordt behandeld?
Veneuze insufficiëntie geeft aanleiding tot een hele reeks symptomen en aandoeningen met steeds ernstigere gevolgen:
Bij het eerste teken van veneuze insufficiëntie, zoals pijnlijke, vermoeide, zware of gezwollen benen, bezemrijsvarices en spataderen, moet een specialist (fleboloog, angioloog, vaatchirurg, dermatoloog) uw benen onderzoeken. Met een echografisch onderzoek (Doppler-onderzoek) kan de arts de toestand van uw veneuze systeem beoordelen en aandoeningen en bloedstolsels die zich mogelijk gevormd hebben herkennen.
Als de zwakte van het veneuze systeem, in eerste instantie meestal het oppervlakkige veneuze systeem, niet wordt behandeld kunnen er spataderen en trombose ontstaan, die ook het diepe veneuze systeem aantasten, in de vorm van diepe veneuze trombose.
Als een bloedstolsel van de trombose losraakt, kan dit leiden tot een levensgevaarlijke longembolie. Een veneuze beenzweer (ulcus cruris) is een ander effect van chronische veneuze insufficiëntie.
Tips voor het dagelijks leven om veneuze insufficiëntie te voorkomen
- Probeer niet te lang te zitten of te staan
- Ga regelmatig wandelen
- Neem de trap in plaats van de lift
- Activeer de spierpomp van de benen met sporten zoals zwemmen, fietsen en stevig doorwandelen
- Versterk uw bloedvaten met oefeningen
- Wisseldouches versterken het vaatstelsel
- Drink voldoende
- Zorg voor een gezond gewicht
- Draag geen schoenen met hoge hakken
- Draag medische compressiekousen zodra u de eerste tekenen van vroege veneuze insufficiëntie opmerkt